Kilikya'nın Tanrıları ve Yöneticileri Çukurova'nın İlk Çağlardan Günümüze Kısa Bir Tarihi

Dar veya geniş bir coğrafyada, gezilip görülen yerler hak­kında izlenimlerin anlatıldığı eserlere seyahatname adı verilir. Seyahatnameler, içerikleri bakımından, kendi zamanlarına olduğu kadar, sonraki çağlara da seslenme özelliğine sahiptir. Seyyahların bıraktıkları yapıtlar sayesinde, yabancısı olunan coğrafyalarla ilgili bilgiler edinildiği gibi, içinde yaşanılsa bile farkına varılamayan yerleri tanıma şansını bulmak mümkün­dür. Ülkelerin ve toplumların ilgi çekici özelliklerini, yaşama biçimlerini, geleneklerini ve kültürlerini; özetle maddi ve ma­nevi değerlerini öğrenmek, fikir sahibi olmak olasıdır. Gezilip görülen coğrafi alanın iklimi, insanları, tarihi eserleri, eski ve yeni yapıları, yol ve ulaşım özellikleri, gündelik hayatın işleyişi, yeraltı ve yerüstü zenginlikleri bu sayede gün ışığına çıkar.

Ülkemiz, insanlık tarihinin en eski yerleşim yerlerinden olan Mezopotamya, Mısır ve Anadolu havzasında yer almak­tadır. Bu anlamda dile gelebilecek önemli duraklardan birisi de Çukurova’dır. Dolayısıyla da Adana ve çevresi. Şu ya da bu biçimde Mersin, Tarsus, Adana, Hatay, Suriye, Irak ve güzergâh üzerinde yer alan diğer bölgelere giriş yapan seyyahlar olduk­ça fazladır. Aslında Çukurova, seyahatnamelerde dile getiri­len yanlarıyla, henüz tam anlamıyla ele alınmış değildir. M.Ö. 400’lerde başlayan ve 1930’lara kadar olan dönemleri ele alan bu seyahatnamelerin, özgün baskılarının Türkçe’ye kazandırıl­ması, Çukurova’ya yapılabilecek hizmetlerin başında gelmek­tedir. Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversite­si olarak, bilimsel eserlerimiz yanında, bu türdeki çalışmaları sürdürme düşüncesindeyiz. Anılan seyahatnamelerin bazıla­rının çevirileri yapıldı. Çevirisi yapılamayan bazı yapıtların Türkçe’ye kazandırılması konusunda çalışmalarımız devam

etmektedir. “William Burckhardt Barker: Lares and penates: Or, cilicia and its governors. London : Ingram Cooke and co., 1853” ve “Victor Langlois: Voyage Dans La Cilicie et Dans Les Montagnes du Taurus execute pendont Les Annees 1852-1855. Paris, 1861.” adlı iki önemli eserin çevirisini yaparak elektronik ve basılı ortamda yayınlama kararı almış bulunmaktayız.

KAPAK ARKASI YAZILARI

   “Elinizdeki eserin asla sıradan bir gezi kitabı olmadığını belirtmek isterim. Bölgeyi son derece ayrıntılı biçimde tarihi, coğrafyası, arkeolojisi, mitolojisi, sanat tarihi, inançları, gelenekleri, jeolojik yapısı, bitkileri, hayvanları, demografik yapısı, ticareti ve diğer bölgelerle ilişkisi açısından inceleyen önemli bir eser.

   1853 yılına ait bir Adana Ansiklopedisi gibi değerlendirilebilir. Ancak zaman zaman öznel ve taraflı bilgilere de rastlanılabileceği unutulmadan...”

Ayşe Ateşoğlu

Çeviren

   “Elinizdeki kitabın yazarı Barker, 19. yüzyılın ilk yarısında Kilikya olarak bilinen Tarsus, Adana ve Samandağ’a kadar uzanan bölgede yaşamış bir resmi görevli... İngiliz konsolos yardımcısı.

Ancak yazdıklarından anlamaktayız ki; sadece bu göreviyle ilgilenmemiş, daha çok bölgede İngiltere’nin (İngiliz tüccarların) ticari faaliyetlerini de organize etmiş, bizzat kendi de ticaret yapmış.

Kilikya’da bulunup, kendi ülkesinde olmayan meyve ağaçlarını ülkesine taşımış, kendi deyimi ile Aşk Meyvesi dediği domatesi Kilikya’ya getirerek üretimini ve satışını gerçekleştirmiş. Bölgeyle ilgili tarihi, coğrafî, ticari ve sosyal bilgileri ülkesine aktarmış. Hiç çekinmeden tarihi yerlerde kaba kazılar yapıp bulduklarını memleketine taşımış. Nitekim kitabında Tarsus’ta toplayıp, İngiltere’ye götürdüğü binden fazla heykelciği tarif ederek, bu konudaki çabasını “vatanını sevmek” düzeyine kadar çıkarabilmiş. Kitabın verdiği bu bilgi bende ise izinsiz kazı ile toplanıp, izinsiz olarak yurtdışına çıkarılmış bu tarihi parçaların geri getirilmesi için kitabın araç olarak kullanılabileceği hissini uyandırıyor.”

S. Haluk Uygur

Çeviri  ve Basım Editörü