Balıklarda Yaş Tayini

Doğal stoklar, dünyanın su ürünlerinden sağladığı yıllık üretimde halen temel kaynak olma niteliğini korurken; anılan stokların yenilenebilir ve fakat sınırlı kaynaklar olduğu unutulmamalıdır. Bu stoklardan sürdürülebilir en yüksek ürünü elde edebilmenin yolunun söz konusu stokların bilimsel verilere dayalı olarak idare edilmesinden geçtiği, artık balıkçılıkla uğraşan herkes tarafından bilinmektedir. Gerek duyulan bilimsel verilerin başında ise, yaş tayinleri gelmektedir. Yaş tayinlerinin doğruluğu, özellikle stokların idare edilmesi sırasında, verilecek olan kararların doğruluğunu belirlemesi açısından, son derece önem arz etmektedir. Çünkü balıklarda yaş, ilgili örneğin büyüklüğü, ilk eşeysel olgunluk, deniz ya da tatlı suya doğru gerçekleştirdiği göç ve stoka katılımı gibi konularda uygulayıcının başvurduğu temel kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır.

Gerçekten de mesleki balıkçılıktan sağlanan yaş kompozisyonu verileri sayesinde av eğrileri oluşturulmakta; bu eğriler de yıllık ölüm oranlarının tahmin edilmesinde kullanılmaktadır. Dikkatli yapılan bireysel yaş tayinleri ise, balıklarda büyümenin modellenmesinde kullanılmaktadır. Büyüme ve ölüm oranları, stoka katılımla birlikte her üçü; balıkçılıkta mevcut durumun saptanması ve geleceğe yönelik değerlendirme çalışmalarının yapılmasında gerek duyulan temel konuları oluşturmaktadır.

Ülkemizde özellikle 1960’lı yıllardan sonra balıkçılıkla ilgili ciddi çalışmalar yapılmış olmasına rağmen; bugüne değin balıklarda yaş tayini gibi balıkçılığın temel konularından birini ilgilendiren Türkçe bir kaynak maalesef sunulamamıştır. İşte bu kitap, söz konusu açığın kapatılması ve meslektaşlarımın konu ile ilgili olarak karşılaştıkları problemlerin çözümüne yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır.

Bu kitabın meslektaşlarıma ve tüm okuyuculara yararlı olmasını dilerim. Yardımcı olabilmem umuduyla...

Prof. Dr. Dursun AVŞAR