Acil Tıpta Tanısal Girişimler

TANITIM YAZISI

Hekimliğin en zor yönlerinden biri acı veya ızdırap içinde, yaşamsal bulgulari

bozulmuş, sizden çare bekleyen insanlarla karşılaşıldığında, stres altında en doğru kararı

zaman kaybetmeden verebilmektir. ‘Doğru karar’ hem tanı hem de tedavide hedefi vuran

yaklaşımdır; aksi durum ciddi kayıplara yol açabilir. Ülkemizde sağlık hizmetleri son 3

dekadda acil tıp uzmanlığı ile birlikte yeni bir kulvara girmiştir. Onyıllardır konuyla ilgili

özel bir eğitim almadan göreve başlayan pratisyen hekim ve diğer uzmanlıktan hekimler

eliyle yürütülen acil servis hizmetleri, bu kavşaktan sonra önemli şekilde değişikliğe

uğramıştır. 2000’lerde hızla artan acil tıp uzmanı sayısıyla ilçe devlet hastanelerine kadar

acil tıp hizmetleri sürekli o klinikte çalışan ve derinlemesine eğitimini almış hekimler

eliyle yürütüldüğünde hizmetteki farklılık topluma yansımıştır.

Acil tıp şu an ülkemizde en fazla eğitim etkinliği, kongre, kurs, sempozyum yapan

klinik branştır. H indeksi 20’nin üzerinde yazarları yetiştirmiş, yurtdışı nitelikli yayınlarda

belirgin sıçramaya tanık olmuş, öğretim üyesi başına SCI kapsamında en fazla yayın yapan

klinik branşlardan biri haline gelmiştir.

Acil tıp diğer klinikleri de değiştirmiştir. Artık akut karın ağrısında analjezi

gereksinimi tartışılmıyor, akciğer hastalıklarında yaklaşım protokolleri ortak komisyonlar

ile kılavuzlara dönüşüyor, resüsitasyonda yenilikler acil tıbbın katkısı olmadan

değerlendirilemiyor. Tanısal artrosentezden EKG yorumlamaya, tomografiden manyetik

rezonans görüntülemeye, ultrasonografiye kadar diyagnostik uygulamalar, hastaların

ambulanstan definitif bakıma uzanan yolculuğundaki en kritik duraklarında, en pratik ve

hızlı şekilde çözüme kavuşturulabilmektedir.

Acil tanı prosedürlerine yönelik bilgi veren, yabancı dillerden çevrilmiş veya Türkçe

yazılmış birçok yapıt bulunmakla birlikte ülkemiz acillerinde tanısal işlemlere odaklanan,

değişik mesleklerden bakım sağlayıcılara ortaklaştırılmış bir dil ile kolay okunur, pratik

bilgi sunan kaynak yok gibidir. Bu kitap projesi bu eksikliğin görülmesi sonucu ortaya

çıkmış ve konusunun uzmanı yazarlar tarafından ayrıntılı bir çalışma ile somutlanmıştır.

İÇİNDEKİLER

BÖLÜM 1 Hastane Öncesinde Araçtan Çıkarma ve

Kurtarma Manevraları

Ahmet Celal ÖZSOY

Şamil Altay BESLER

BÖLÜM 2 Hastane Öncesinde İmmobilizasyon ve Stabilizasyon:

Boyunluk, Travma Tahtası, Ked Yeleği Kullanımı

Mustafa ŞİMŞEK

BÖLÜM 3 Acil Serviste Vasküler Erişim Yolları: Periferik İntravenöz ve

İntraosseöz Kanülasyon

Burcu DOĞAN

BÖLÜM 4 Yapay Zeka Acil Girişim Kararı Verme ve

Uygulamada İşe Yarayacak Mı

Nihal ERTÜRK

BÖLÜM 5 Tanısal İşlemlerde Bedel-Etkinlik

Ahmet Celal ÖZSOY

Şamil Altay BESLER

BÖLÜM 6 Terapötik Girişimlerde Bedel Etkinlik

Mehmet ŞAM

BÖLÜM 7 Sık Yapılan Hatalar: Gereksiz ve Yanlış Grafiler,

İlaçlar, Sondalar, Girişimler

Müslime KASA

BÖLÜM 8 Acilde X-Ray Yorumlama ve Kullanım İlkeleri

Fatma YORULMAZ

BÖLÜM 9 Şoktaki Hastada Ultrasonografi İlkeleri

Ali İlker ÖZER

BÖLÜM 10 Akciğer Hastalıkları ve Solunum Yetmezliğinde

Ultrasonografi İlkeleri

Aykut KEMANCI

BÖLÜM 11 Girişimlerde USG Kılavuzluğu: Torasentez,

Parasentez, Vasküler Kateterizasyon ve

Lomber Ponksiyon

Efe KANTER

BÖLÜM 12 Kraniyal Bilgisayarlı Tomografi (BT)

Yorumlama ve Kullanım İlkeleri

Aslı Bahar UÇAR

BÖLÜM 13 Toraks BT Yorumlama ve Kullanım İlkeleri

İrem DOĞAN

BÖLÜM 14 Batın ve Pelvis BT Yorumlama ve Kullanım İlkeleri

Ramazan DURMAZ

BÖLÜM 15 Acilde Tüm-Vücut BT Yorumlama ve Kullanım İlkeleri

Abdurrahman YILMAZ

BÖLÜM 16 Acil Serviste Manyetik Rezonans Görüntülerini

Yorumlama ve Kullanım İlkeleri

Omay SORGUN

BÖLÜM 17 EKG Çekimi ve Yorumlama: Temel İlkeler

Hüseyin GÜRBÜZ

BÖLÜM 18 EKG Çekimi ve Yorumlama: İskemi ve Aritmiler

Tuba ŞAFAK

BÖLÜM 19 Pulse Oksimetri ve Yorumlanması

Duygu İclal GERGER

Cansu DOĞAN

BÖLÜM 20 Kan Gazları Analizi

Fatih İKİZ

Ahmet ÇAĞLAR

BÖLÜM 21 Kapnometri, Kapnografi ve Yorumlanması

Halil İsa ÇELİK

Servan Velat BİLGEÇ

BÖLÜM 22 Tanısal Girişimler (Kan Sayımı, Hemoglobin

Ölçümleri: Statik Mi? Mobil Mi?)

Yusuf UĞURLU

Bedia GÜLEN

BÖLÜM 23 CO-Oksimetri: Karboksihemoglobin Ölçümleri

Süleyman ÖZCAN

BÖLÜM 24 Acil Artrosentez ve Yorumlaması

Elif ÇELİKEL

BÖLÜM 25 Arteriyel Basınç Monitörizasyonu

Anılcan KILIÇ

Ömer JARADAT

BÖLÜM 26 Torasentez İlkeleri ve Uygulanması

Ozan DEMİR

Erdem AKSAY

BÖLÜM 27 Acil Tıpta Parasentez İlkeleri ve Uygulaması

Tuğçe TAŞAR YILDIRIM

BÖLÜM 28 Kan Kültürü

Canan AKMAN

BÖLÜM 29 Balgamın Direkt Bakısı ve Kültürü

Bahar IŞIK

İrem ATEŞ

BÖLÜM 30 Tam Kan Sayımı ve Periferik Yayma Yorumlama

Aysel OĞUZ

BÖLÜM 31 Lomber Ponksiyon

Ahmet AKPINAR

BÖLÜM 32 Oftalmoskopi, Tonometri ve Slit Lamp Kullanımı:

Acilde Oftalmolojik Tanı

Sevde AKÇAY USTA